Rdza gruszy – Gymnosporangium sabinae (Diks.) Wint.

Wiosna rozkwitła nie tylko w lasach ale również w sadach i na działkach. Po okresie przymrozków które dały się w tym roku we znaki sadownikom, tym bardziej cieszą zawiązujące się owoce z nieprzemrożonych kwiatów. W tym okresie, szczególnie na amatorskich działkach gdzie nie stosuje się zabezpieczenia chemicznego drzew, można spotkać objawy pewnej choroby o ciekawym cyklu rozwojowym.

Rdza gruszy to choroba powodowana przez patogena grzybowego Gymnosporangium sabinae. Jeszcze na początku ubiegłego wieku była w naszym kraju ciekawostką i rzadkością. W ostatnich latach coraz częściej jednak spotykana jest w polskich sadach oraz na działkach, szczególnie w amatorskiej przydomowej hodowli. Przedmiotem ataku są liście oraz przy zaawansowanej infekcji również owoce, ogonki liściowe a czasem nawet pędy gruszy. Organizm rośliny zostaje silnie osłabiony zaś jakość owoców znacząco spada.

Objawy chorobowe.

Dzięki swoim charakterystycznym objawom, trudno pomylić ją z innymi chorobami.  Na wierzchniej stronie liścia gruszy pojawiają się pomarańczowe lub żółtawe plamy z licznymi czarnymi kropeczkami. Z początku plamy na liściach są pojedyncze, z czasem występują grupowo na całym drzewie. Od spodu tworzą się narośla ze stożkowymi wypustkami. Wyrostki te o długości 3-4 mm i średnicy ok. 1mm to tzw. ecja, czyli skupiska zarodników grzyba.

Przebieg choroby

Rdza gruszy jest grzybem dwudomowym. Do swojego rozwoju potrzebuje gruszy oraz Jałowca sabińskiego (Juniperus sabina) który jest żywicielem pośrednim. Niektóre źródła podają że może występować również  na innych gatunkach jałowca prócz jałowca pospolitego (Juniperus comunis). Powstające najczęściej w sierpniu na spodniej stronie liści, żółtawe ecja wytwarzają zarodniki grzyba – tzw. ecjospory. Zarodniki infekują jałowiec i na nim wytwarzają skupiska zarodników przetrwalnikowych w formie fantazyjnych żółtopomarańczowych poduszeczek i stożków.  W tej formie grzyb zimuje. Wiosną na jałowcu powstają zarodniki podstawkowe które infekują pąki liściowe gruszy.

Zapobieganie i zwalczanie

Ponieważ rdza gruszy jest grzybem dwudomowym, najlepszą metodą zapobiegania jego wystąpienia jest usuwanie żywiciela pośredniego czyli jałowca sabińskiego. Szczególnie trudne jest to w przypadku amatorskiej uprawy w przydomowych ogrodach lub na działkach gdyż zarodniki mogą rozwijać się  na jałowcach rosnących u sąsiadów, nawet u tych dalszych. Dodatkowo zalecane jest jesienią dokładne grabienie liści i ich palenie. Zabiegi chemiczne wykonuje się wiosną. Pierwsze opryski przeprowadza się na pękające pąki, aż do końca okresu kwitnienia z częstotliwością co 5-10 dni. Ewentualne kolejne zabiegi w późniejszym okresie należy powtarzać rzadziej, co 10-14 dni.